Khi chọn gạch ốp lát cho công trình, nhiều người chỉ quan tâm đến mẫu mã mà bỏ qua yếu tố kỹ thuật quan trọng: độ cứng bề mặt. Trên thực tế, độ cứng quyết định trực tiếp đến khả năng chống trầy xước, độ bền và tuổi thọ của gạch. Bài viết dưới đây showroom Hùng Lan sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm này, cũng như cách lựa chọn gạch phù hợp theo từng khu vực sử dụng.
I. Độ cứng bề mặt gạch là gì?
1. Khái niệm và đơn vị đo lường
Độ cứng bề mặt gạch là khả năng của bề mặt gạch chống lại các tác động cơ học từ bên ngoài như trầy xước, mài mòn, va đập nhẹ hoặc lực ma sát trong quá trình sử dụng hàng ngày. Nói cách khác, độ cứng bề mặt cho biết mức độ chịu mài mòn và chống xước của gạch, đặc biệt khi tiếp xúc với các vật sắc nhọn, cứng hơn hoặc khi có người qua lại thường xuyên. Yếu tố này phản ánh trực tiếp chất lượng và độ bền của gạch trong quá trình sử dụng.
Trong lĩnh vực vật liệu xây dựng, độ cứng bề mặt thường được đo lường theo thang độ cứng Mohs – một thang đo từ 1 (mềm nhất, như talc) đến 10 (cứng nhất, như kim cương). Gạch lát sàn và ốp tường thường có độ cứng nằm trong khoảng từ 5 đến 8, đảm bảo khả năng chống chịu tốt trong các môi trường sử dụng khác nhau.
Thang Mohs gốc chỉ có 10 mốc nguyên, nhưng trong thực tế khoa học hiện đại, người ta có thể sử dụng các giá trị trung gian như 1.2, 1.5 để mô tả độ cứng tương đối chính xác hơn, dựa trên các phương pháp đo bổ sung.
Nhiều người thường nhầm lẫn giữa độ cứng và độ giòn của gạch, tuy đây là hai khái niệm hoàn toàn khác nhau. Độ cứng nói đến khả năng chống trầy xước và mài mòn trên bề mặt gạch, trong khi độ giòn lại liên quan đến khả năng chịu lực va đập. Một viên gạch có độ cứng cao chưa chắc đã bền khi bị tác động mạnh – ngược lại, nếu quá giòn, gạch có thể dễ nứt hoặc vỡ khi bị rơi hoặc va đập mạnh, dù bề mặt vẫn bóng đẹp và ít trầy xước. Vì vậy, khi chọn gạch, cần xem xét đồng thời cả hai yếu tố này để đảm bảo chất lượng sử dụng lâu dài.
2. Ý nghĩa của độ cứng bề mặt gạch
Độ cứng bề mặt của gạch ốp lát là một yếu tố kỹ thuật quan trọng nhưng thường bị người tiêu dùng bỏ qua khi lựa chọn vật liệu xây dựng. Trên thực tế, độ cứng bề mặt không chỉ ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ mà còn liên quan trực tiếp đến độ bền, khả năng chống trầy xước, mài mòn và tuổi thọ tổng thể của gạch trong quá trình sử dụng.
Về mặt vật lý, độ cứng bề mặt cho biết khả năng của gạch chống lại các tác động cơ học như trầy xước do cát bụi, vật nhọn, giày dép, hoặc sự ma sát từ các vật dụng trong sinh hoạt hằng ngày. Những loại gạch có độ cứng cao thường khó bị xước, dễ vệ sinh và duy trì được vẻ ngoài sáng bóng trong thời gian dài. Điều này đặc biệt quan trọng trong các khu vực có mật độ sử dụng cao như phòng khách, nhà bếp, hành lang, khu thương mại, quán ăn hoặc công trình công cộng.
Không chỉ có tác dụng bảo vệ lớp bề mặt khỏi tổn hại, độ cứng cao còn giúp giảm thiểu chi phí sửa chữa và bảo trì. Khi gạch không bị trầy xước hay bong tróc, người dùng không cần phải thay mới thường xuyên, từ đó tiết kiệm thời gian, công sức và chi phí trong dài hạn. Ngoài ra, những bề mặt cứng ít bị bám bẩn và dễ lau chùi hơn, góp phần giữ gìn vệ sinh và tăng tính tiện nghi trong không gian sống.
Đặc biệt, trong các môi trường khắt khe như nhà vệ sinh, sân vườn, nhà xe hay khu vực ngoài trời – nơi thường xuyên tiếp xúc với nước, bụi bẩn và sự thay đổi thời tiết – thì việc sử dụng gạch có độ cứng cao càng trở nên cần thiết để đảm bảo độ ổn định và an toàn trong suốt quá trình sử dụng.
Ngoài ra, độ cứng bề mặt gạch còn thể hiện sự khác biệt giữa các loại gạch trên thị trường, giúp người tiêu dùng dễ dàng lựa chọn sản phẩm phù hợp với nhu cầu sử dụng và điều kiện khí hậu từng khu vực. Việc hiểu đúng ý nghĩa này sẽ giúp bạn tối ưu hóa hiệu quả sử dụng, đảm bảo tính bền vững cho công trình và không gian sống.
II. Những yếu tố ảnh hưởng đến độ cứng bề mặt gạch
Độ cứng bề mặt gạch là một trong những yếu tố quan trọng quyết định đến chất lượng và độ bền của sản phẩm. Dưới đây là những yếu tố then chốt ảnh hưởng trực tiếp đến độ cứng bề mặt của gạch mà bạn nên biết.
1. Chất liệu
Thành phần nguyên liệu là yếu tố quan trọng nhất quyết định độ cứng bề mặt.
- Gạch ceramic (gạch men) thường được làm từ đất sét trắng hoặc đỏ, có kết cấu xốp hơn nên độ cứng thường chỉ ở mức trung bình (khoảng 5–6 Mohs).
- Gạch porcelain (gạch xương đá) được sản xuất từ hỗn hợp đất sét, bột đá và khoáng chất, nén chặt và nung ở nhiệt độ cao nên có kết cấu đặc, độ cứng cao hơn nhiều (7–9 Mohs).
Một số loại gạch cao cấp còn sử dụng khoáng chất đặc biệt để tăng độ cứng và độ bền bề mặt.
2. Quy trình sản xuất
Công nghệ hiện đại giúp cải thiện đáng kể độ cứng bề mặt gạch:
- Gạch nung ở nhiệt độ cao (trên 1.200°C) thường đạt độ cứng cao hơn do kết cấu được kết tinh chặt chẽ.
- Gạch mài bóng toàn phần (full body) có độ cứng cao hơn so với gạch men phủ vì không phụ thuộc vào lớp men.
- Công nghệ ép nén hiện đại giúp viên gạch đặc chắc, ít lỗ rỗng, từ đó tăng khả năng chịu lực và chống mài mòn bề mặt.
Các thương hiệu uy tín thường kiểm soát chặt chẽ các công đoạn này để đảm bảo chất lượng sản phẩm đạt chuẩn.
3. Bề mặt gạch
Chất lượng và độ dày của lớp men cũng ảnh hưởng không nhỏ đến độ cứng bề mặt gạch.
- Men bóng thông thường dễ trầy xước hơn khi bị kéo lê hoặc chịu ma sát mạnh.
- Men bán bóng hoặc men mờ thường bền hơn, khó thấy trầy xước, phù hợp với khu vực đi lại nhiều.
- Men nano phủ bóng (nano crystal) là loại công nghệ mới, giúp tăng độ cứng và chống trầy hiệu quả hơn gạch men thường.
4. Độ đặc và mật độ viên gạch
Gạch có mật độ nén cao, kết cấu đặc chắc thường cứng hơn gạch có nhiều lỗ rỗng. Gạch càng đặc thì khả năng chịu mài mòn càng tốt, đồng nghĩa với bề mặt cứng và khó bị tác động từ bên ngoài.
5. Mục đích sử dụng và thiết kế kỹ thuật
Một số loại gạch được thiết kế đặc biệt cho khu vực có tần suất sử dụng cao như: hành lang, gara, mặt tiền… sẽ được nhà sản xuất gia tăng độ cứng bề mặt để đáp ứng nhu cầu chịu lực và chống trầy.
IV. Cách xác định độ cứng của bề mặt gạch
Khi chọn gạch ốp lát, độ cứng bề mặt là yếu tố quan trọng để đảm bảo tính bền vững và khả năng chống chịu các tác động. Dưới đây là ba cách phổ biến và hiệu quả giúp bạn xác định độ cứng bề mặt của gạch:
1. Dựa vào thang đo Mohs
Thang đo Mohs là công cụ phổ biến nhất để đánh giá độ cứng của vật liệu, bao gồm cả gạch. Thang điểm từ 1 đến 10 này thể hiện khả năng chống trầy xước của bề mặt gạch khi tiếp xúc với các vật liệu cứng hơn. Các loại gạch có độ cứng từ 5 trở lên thường được khuyến nghị sử dụng cho các khu vực có mật độ di chuyển cao. Gạch granite hoặc porcelain thường đạt mức từ 6 đến 9 trên thang đo này, đảm bảo khả năng chịu lực và chống trầy xước vượt trội.
2. Kiểm tra thông tin từ nhà sản xuất
Thông tin về độ cứng thường được nhà sản xuất cung cấp trên bao bì sản phẩm hoặc tài liệu kỹ thuật đi kèm. Các chỉ số này được kiểm tra và đánh giá dựa trên tiêu chuẩn quốc tế, đảm bảo độ tin cậy cao. Đừng quên lựa chọn gạch từ các thương hiệu uy tín để đảm bảo thông tin chính xác và chất lượng sản phẩm đạt tiêu chuẩn.
3. Thử nghiệm thực tế
Nếu không có thông tin chi tiết từ nhà sản xuất, bạn có thể áp dụng một số thử nghiệm đơn giản để kiểm tra độ cứng bề mặt gạch. Ví dụ, sử dụng vật nhọn như chìa khóa hoặc đồng xu để thử xước nhẹ lên bề mặt gạch. Nếu bề mặt không bị ảnh hưởng hoặc chỉ xuất hiện vết xước nhỏ không đáng kể, chứng tỏ gạch có độ cứng tốt. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ mang tính chất tham khảo và cần thực hiện cẩn thận để không làm hỏng sản phẩm.
Xác định độ cứng bề mặt gạch không chỉ giúp bạn đánh giá chất lượng sản phẩm mà còn đảm bảo lựa chọn phù hợp với mục đích sử dụng. Kết hợp giữa thang đo Mohs, thông tin từ nhà sản xuất và thử nghiệm thực tế là cách tối ưu để đưa ra quyết định đúng đắn, đảm bảo công trình của bạn đạt được độ bền và thẩm mỹ cao nhất.
THAM KHẢO THÊM:
- Độ dày của gạch ốp lát có quan trọng không?
- Độ mài mòn của gạch - Bí quyết giúp công trình bền đẹp theo thời gian
V. Độ cứng bề mặt gạch ứng dụng trong các không gian cụ thể
Độ cứng bề mặt của gạch ốp lát không chỉ là thông số kỹ thuật khô khan mà còn mang ý nghĩa thực tiễn rõ rệt khi ứng dụng vào từng không gian cụ thể trong công trình. Mỗi khu vực sử dụng có đặc thù về tần suất đi lại, điều kiện môi trường và mức độ tác động cơ học khác nhau, vì vậy việc lựa chọn gạch có độ cứng phù hợp là yếu tố quan trọng giúp tăng tuổi thọ và duy trì vẻ đẹp cho bề mặt sàn hoặc tường.
1. Độ cứng từ 3 - 4 Mohs(thấp)
Gạch có độ cứng từ 3 đến 4 dễ bị xước hơn so với các loại cứng hơn. Loại gạch này thường làm từ đất nung và chưa qua quá trình nung ở nhiệt độ cao. Với bề mặt mềm, gạch này phù hợp để ốp tường nội thất hoặc các khu vực ít chịu tác động, chẳng hạn như phòng ngủ hay phòng khách nhỏ. Tuy nhiên, không nên sử dụng loại gạch này cho sàn nhà hoặc những khu vực thường xuyên chịu lực.
2. Độ cứng từ 5 - 6 Mohs (trung bình)
Gạch có độ cứng 5 đến 6 thuộc nhóm trung bình, có khả năng chống xước và chịu lực ở mức khá tốt đủ đáp ứng nhu cầu sinh hoạt thông thường.. Thường được làm từ gạch ceramic hoặc bán sứ, loại gạch này có bề mặt được tráng men để tăng độ bền. Đây là lựa chọn phù hợp cho các khu vực nội thất có lưu lượng đi lại vừa phải như hành lang, phòng khách. Ngoài ra, loại gạch này cũng có thể được sử dụng ở ngoại thất ít chịu tác động mạnh.
3. Độ cứng từ 6–7 Mohs (khá tốt)
Gạch ở nhóm này thường là gạch granite (porcelain) hoặc gạch men phủ chất lượng cao. Độ cứng đủ để chịu ma sát vừa phải, ít bị xước và mài mòn thích hợp với hầu hết không gian nội thất. Nhóm gạch này phù hợp sử dụng cho sàn phòng khách, nhà bếp, hành lang, tường và sàn phòng tắm, nhà vệ sinh, các công trình dân dụng có nhu cầu sử dụng bền lâu.
4. Độ cứng từ 7 - 8 Mohs (cao)
Đây là loại gạch có độ cứng cao, thường là gạch granite toàn phần (full body), gạch mài bóng hoặc gạch phủ men công nghệ nano. Đáp ứng tốt nhu cầu sử dụng trong điều kiện chịu lực hoặc ma sát mạnh.
Gạch có độ cứng từ 7 đến 8 thường được lựa chọn cho sàn nhà ở, khu vực công cộng như nhà hàng, khách sạn hoặc văn phòng. Với khả năng chịu lực và chống mài mòn vượt trội, gạch đáp ứng tốt những không gian có tần suất sử dụng cao, đây cũng là lựa chọn lý tưởng cho các khu vực ngoại thất như sân vườn hoặc vỉa hè. Dòng sản phẩm này thường có chi phí cao hơn hẳn so với các dòng sản phẩm còn lại.
Tóm lại, độ cứng bề mặt là tiêu chí kỹ thuật quan trọng, ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ và độ bền của công trình. Nên cân nhắc mục đích sử dụng để chọn loại gạch có độ cứng phù hợp, đảm bảo tiết kiệm chi phí và tăng tuổi thọ cho công trình. Hy vọng với những thông tin về độ cứng bề mặt của gạch ốp lát mà Hùng Lan đã cung cấp trên đây, khách hàng đã hiểu hơn về gạch ốp lát từ đó có được lựa chọn sản phẩm phù hợp.
Chia sẻ:
